Câu 1. Ba nhóm thuốc chính trong điều trị THA:
- Chẹn kênh calci, mà chủ yếu là nhóm DHP tác dụng kéo dài: amlodipine
- ACEI/ARB tác dụng kéo dài: enalapril, lisinopril
- Lợi tiểu thiazide: chlorthalidone, hydrochlorothiazide
Câu 2. Sử dụng thuốc như thế nào trong điều trị THA?
- Đơn trị liệu (dùng 1 thuốc): THA giai đoạn 1
- Đa trị liệu (2 thuốc): THA giai đoạn 2, không đáp ứng đơn trị liệu
Câu 3. Đơn trị liệu cụ thể như thế nào?
Cơ bản trong 3 loại thuốc chính ta sử dụng loại nào cũng được. Song cũng có những khuyến cáo như sau:
- Nên dùng chẹn kênh calci hoặc ACEI/ARB để tiện cho phối hợp thuốc sau này (nếu cần).
- Người trẻ nên dùng ACEI/ARB, người lớn tuổi (trên 60) nên dùng chẹn calci hoặc thiazide.
- Thiazide: nên dùng chlorthalidone hơn là hydrochlorothiazide, chlorthalidone có những hạn chế:
+ Liều chlorthalidone là 12.5-25 mg/ngày, tuy nhiên không có vỉ 12.5 mg, chỉ có vỉ 25 mg.
+ Hạ Kali máu, nên chỉ nên sử dụng khi có kinh nghiệm theo dõi hạ kali máu.
+ Không phối hợp thuốc được, nếu sau này cần.
Một điểm đặc biệt trong đơn trị liệu đó là đơn trị liệu lần lượt: những BN THA giai đoạn 1 nếu không đáp ứng với thuốc 1 thì ta chuyển sang thuốc 2, nếu không đáp ứng thuốc 2 thì chuyển sang thuốc 3. Ba loại thuốc cụ thể ở đây là chẹn calci, ACEI/ARB và thiazide. (mức khuyến cáo: 1B)
Với cách làm như trên, 60-80% BN kiểm soát được HA với đơn trị liệu.
Câu 4. Liều của các thuốc như thế nào? (tham khảo)
Amlodipine 5-10 mg/ngày
Enalapril 5-10 mg/ngày
Lisinopril 5-10 mg/ngày
Benazepril 5-10 mg/ngày
Losartan 25-50 mg/ngày
Câu 5. Đa trị liệu như thế nào? (theo ACCOMPLISH trial)
- Phối hợp thuốc tốt nhất hiện nay: chẹn calci DHP tác dụng kéo dài + ACEI/ARB tác dụng kéo dài
VD: amlodipine + benazepril trong thử nghiệm ACCOMPLISH (mức khuyến cáo: 1B)
- Nếu BN đang đơn trị liều bằng chẹn calci thì ta thêm ACEI, và ngược lại.
- BN ko béo phì đáp ứng tốt với thiazide + ACEI/ARB thì nên thay thiazide bằng chẹn calci.
- BN béo phì đáp ứng tốt với thiazide + ACEI/ARB thì giữ nguyên, không cần thay thuốc.
- BN đang đơn trị liệu bằng thiazide thì ngưng thiazide và bắt đầu chẹn calci + ACEI/ARB.
- BN đang đơn trị liệu bằng chẹn beta thì loại thuốc thứ 2 nên dùng là thiazide hoặc chẹn calci DHP.
Câu 6. Các khuyến cáo trên áp dụng cho những BN không có chỉ định sử dụng thuốc cụ thể. Đối với những BN có chỉ định cụ thể, ta sử dụng thuốc theo chỉ định:
Chỉ định:
Suy tim, ĐTĐ, suy thận mạn: ACEI là lựa chọn đầu tiên
Đau thắt ngực, rung nhĩ: chẹn beta, chẹn calci nhóm non-DHP
Sau NMCT: chẹn beta là lựa chọn đầu tiên
Chống chỉ định:
Hen PQ, block A-V độ II: không dùng chẹn beta
Phụ nữ có thai: không dùng ACEI/ARB
Câu 7. Thay vì dùng cả 2 loại thuốc vào buổi sáng, hiện nay người ta đang nghiên cứu lợi ích của việc chuyển 1 loại thuốc (không phải lợi tiểu) sang dùng vào ban đêm.
Tài liệu tham khảo: Choice of therapy in primary (essential) hypertension: Recommendations, UptoDate